Tập tính Sơn dương núi Pakistan

Môi trường sống

Bầy đàn sơn dương thích nghi tại vùng núi cao

Giống như nhiều loài dê hoang dã khác, Sơn dương núi Pakistan leo trèo rất khéo léo và nhanh nhẹn, chúng có thể đứng được trên vách đá dốc đứng; thậm chí còn có thể nhảy qua địa hình núi đá dễ dàng.[10][13] Sơn dương núi Pakistan thích nghi địa hình đồi núi, tìm được khoảng từ giữa 600 đến 3.600 mét so với mực nước biển, tùy theo mùa, mùa hè sống ở độ cao cao hơn, mùa đông sống ở độ cao thấp hơn. Loài này thường sinh sống nơi rừng cây bụi, mọc chủ yếu cây sồi (Quercus ilex), thông (Pinus gerardiana), bách xù (Juniperus macropoda).[1] Sơn dương cũng thích nghi bên vách đá khô cằn, hẻm núi dốc ở miền núi thưa thớt cây cối thuộc phía tây dãy HymalayaTrung Á.

Vào mùa hè, Sơn dương núi Pakistan thường nằm ở những nơi thông thoáng, trong bóng mát của ngọn núi hoặc dưới những bụi cây nhỏ, chúng không bao giờ nằm trên đá hay chỗ bằng phẳng. Sơn dương thường nghỉ ngơi vào ngày nóng bức.

Vào mùa đông, Sơn dương núi Pakistan thường di chuyển hằng ngày khoảng 2–5 km, đến sườn núi phía nam hoặc những khu vực ấm áp của ngọn núi. Nhằm tránh vùng tuyết sâu, rơi dày đặc, tránh những sông băng hà ở độ cao lớn. Sơn dương sẽ trú ẩn dưới các vòm đá gần chân vách núi, nơi trú ẩn thường có tầm nhìn tốt.

Đây là loài ban ngày, hoạt động cả ngày, cao điểm vào sáng sớm và chiều tối[7].

Khẩu phần

Khẩu phần của Sơn dương núi Pakistan thay đổi theo mùa: trong thời kỳ mùa xuân và mùa hè, chúng ăn cỏ, lá xanh, thảo mộc, trái cây, hoa, rau, củ, nhưng chuyển sang ăn chồi non, lá khô, cành cây trong mùa đông, đôi khi sơn dương còn đứng bằng hai chân sau để với tới ăn trên những cành cây cao.[7][8][13] Trung bình, con cái trưởng thành tiêu thụ khoảng 7–11 kg thức ăn (trọng lượng tươi), con non tiêu thụ khoảng 2,4–4 kg. Sơn dương dành khoảng 8-12 giờ hàng ngày để gặm thức ăn. Loài này thường hoạt động cả ngày trừ trong vài giờ vào giữa ngày, khi đó chúng nằm và nhai lại thức ăn. Sơn dương cần uống nhiều nước trong mùa hè, thường đến những nơi nhiều nước hai lần một ngày.

Sinh sản

Con cái và con non

Mùa giao phối diễn ra trong mùa đông, thời kỳ động dục bắt đầu khoảng tháng 9, trong thời gian đó những con đực đánh nhau giành bạn tình bằng cách hất đá, khóa sừng và xô đẩy quật ngã đối phương[7]. Thai kỳ của loài kéo dài 135-170 ngày, và kết quả là sinh khoảng một hoặc hai con non, mặc dù hiếm khi sinh ba. Thời điểm sinh vào khoảng tháng 4 đến giữa tháng 6 năm sau. Con non sẽ được cai sữa khi được 6 - 8 tháng tuổi. Sơn dương bắt đầu động dục vào khoảng 18-30 tháng tuổi[7], khi đó các cá thể trưởng thành sẽ bắt đầu tách khỏi bầy. Tuổi thọ của Sơn dương núi Pakistan khoảng 12-13 năm.

Bầy đàn

Sơn dương núi Pakistan sống theo bầy, thường khoảng chín cá thể, bao gồm những con cái trưởng thành và con non do con cái đó sinh ra. Con đực trưởng thành là phần lớn sống đơn độc. Con cái trưởng thành và con non chiếm bao gồm phần lớn số lượng Sơn dương núi Pakistan, với con cái trưởng thành chiếm 32% số lượng và con non chiếm 31%. Con đực trưởng thành chiếm 19%, trong khi cá thể gần trưởng thành (con đực tuổi từ 2-3 năm) chiếm 12%, và cá thể 1 tuổi (con cái từ 12-24 tháng) chiếm 9% số lượng.[14] Tiếng kêu báo động của Sơn dương núi Pakistan tương tự với tiếng kêu be be của dê nhà.[4] Đầu mùa, con đực và con cái có thể tìm được nhau trên các đồng cỏ xanh hoặc những sườn dốc giữa rừng. Trong suốt mùa hè, các con đực vẫn ở trong rừng, trong khi con cái thường leo lên các đỉnh núi đá cao nhất ở phía trên.[11]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Sơn dương núi Pakistan http://a-z-animals.com/animals/markhor/ http://eds.b.ebscohost.com/eds/detail/detail?vid=1... http://books.google.com/books?id=DyB3zVfJdIkC http://books.google.com/books?id=K9QbtVadL_gC&pg=P... http://books.google.com/books?id=UQoFAAAAYAAJ&pg=P... http://books.google.com/books?id=_eQA6LDdpiQC http://books.google.com/books?id=cgL-EbbB8a0C&pg=P... http://www.google.com/books?id=JgAMbNSt8ikC&pg=PA7... http://www.irishtimes.com/newspaper/features/2009/... http://www.llandudno.com/goats.html